|
ÖZELGE BİLGİLENDİRME |
|
|
TARİH |
26.08.2025 |
|
SAYI |
2025/163 |
|
KONU |
Bireysel Emeklilik Sisteminden 10 Yıllık Süre Dolmadan Çıkılması Durumunda Tevkifat Yapılıp Yapılmayacağı Hk. |
|
ÖZELGE TARİHİ |
30.06.2025 |
|
ÖZELGE SAYISI |
E-62030549-120-808763 |
İstanbul Defterdarlığı’ nın ‘’ Bireysel emeklilik sisteminden 10 yıllık süre dolmadan çıkılması durumunda tevkifat yapılıp yapılmayacağı ‘’ hakkındaki özelgesi aşağıdaki gibidir.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden; bireysel emeklilik istemine ilk olarak 31/3/2006 tarihinde düzenlenmiş olan bireysel emeklilik sözleşmesi ile dâhil olduğunuz, buna ek olarak 2015 ile 2018 yıllarında düzenlenmiş farklı sözleşmelerinizin de bulunduğu, 2018 yılında düzenlenmiş olan bireysel emeklilik sözleşmesini iptal ettirmek istediğiniz ancak iptal nedeniyle elde edeceğiniz irat tutarına uygulanacak tevkifat oranının belirlenmesinde dikkate alınacak sürenin tespitinde, sisteme ilk giriş tarihinizin mi yoksa ilgili sözleşmenin başlangıç tarihinin mi dikkate alınacağı hususunda tereddüt hâsıl olduğu anlaşılmış olup konuya ilişkin Başkanlığımız görüşüne aşağıda yer verilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Tarifi" başlıklı 75 inci maddesinde;
"Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkül sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır.
Kaynağı ne olursa olsun aşağıda yazılı iratlar menkul sermaye iradı sayılır:
...
16. "Bireysel emeklilik sisteminden;
a) On yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı (28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.),
b) On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.),
c) Emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.)."
hükümlerine yer verilmiştir.
Aynı Kanunun "Vergi Tevkifatı" başlıklı 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (16) numaralı bendinde ise 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (16) numaralı bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından vergi tevkifatı yapılacağı belirtilmiş olup söz konusu tevkifat oranı, Bakanlar Kurulunun 12/1/2009 tarihli ve 2009/14592 sayılı Kararnamesinin eki Kararda değişiklik yapan 6/9/2012 tarihli ve 2012/3571 sayılı Kararı ile;
- On yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı için % 15,
- On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı için % 10,
- Emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı için ise % 5
olarak tespit edilmiştir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre, bireysel emeklilik sözleşmelerinin sonlandırılması durumunda ilgili emeklilik şirketi tarafından yapılacak toplu ödemenin içerdiği irat tutarına uygulanacak tevkifat oranının tespitinde, sözleşme sahibinin ne kadar süreyle sistemde katkı payı ödemiş olduğu, emeklilik hakkı kazanıp kazanmadığı ve sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılıp ayrılmadığı önem arz etmekte olup bu hususların her bir emeklilik sözleşmesi için ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiği tabiidir.
Buna göre, 2018 yılında akdedilmiş olan bireysel emeklilik sözleşmenizin sonlandırılması durumunda sonlandırma tarihi itibarıyla söz konusu poliçe kapsamında on yıldan az süreyle katkı payı ödemiş olduğunuzdan, ilgili emeklilik şirketi tarafından tarafınıza yapılacak toplu ödemenin içerdiği irat tutarı üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (16) numaralı bendinin (a) alt bendi uyarınca %15 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.
Bilgilerinize sunulur.
Saygılarımızla…