|
ÖZELGE BİLGİLENDİRME |
|
|
TARİH |
03.10.2025 |
|
SAYI |
2025/210 |
|
KONU |
Mega Yat İnşaat İşleri Dolayısıyla Yapılan Hakediş Ödemelerine Uygulanacak Vergi Kesintisi Oranı Hk. |
|
ÖZELGE TARİHİ |
29.09.2025 |
|
ÖZELGE SAYISI |
62030549-125-1226399 |
İstanbul Defterdarlığı’ nın ‘‘ Mega Yat İnşaat İşleri Dolayısıyla Yapılan Hakediş Ödemelerine Uygulanacak Vergi Kesintisi Oranı ‘’ hakkındaki özelgesi aşağıdaki gibidir.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Şirketinizin yıllara sari olarak 47 ila 52 metre uzunluğunda mega yat inşaatı işi yürütmekte olduğu, 30/3/2025 tarihli ve 32857 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 29/3/2025 tarihli ve 9707 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile gemi inşaat ve onarım işleri dolayısıyla bu işleri yapanlara ödenen istihkak bedellerinden yapılacak tevkifat oranının yüzde 5 yerine yüzde 1 olarak dikkate alınacağı belirtilerek, yat inşaatı kapsamında tarafınıza yapılan ödemelerde tevkifat oranının %1 oranında uygulanıp uygulanamayacağı hususunda görüş talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesinin birinci fıkrasında, birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde kar veya zararın işin bittiği yıl kati olarak tespit edileceği ve tamamının o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterileceği hükme bağlanmıştır.
Bir işin Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesi kapsamına girmesi için; inşaat ve onarma işi olması, işin taahhüde bağlı olarak başkaları hesabına yapılması ve birden fazla takvim yılına sirayet etmesi gerekmektedir.
Aynı Kanunun "İnşaat ve onarma işlerinde işin bitimi" başlıklı 44 üncü maddesinde, inşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihin; diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarihin bitim tarihi olarak kabul edileceği ve bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her ne nam ile olursa olsun elde edilen hasılat, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yılın kar veya zararının tespitinde dikkate alınacağı belirtilmiştir.
Gelir Vergisi Kanununun sözü edilen maddesinde, inşaat işleri arasında bir ayrım yapılmamış olup tüm inşaat işleri kapsama alınmıştır. Bu çerçevede, motor yat inşaatı işinin de inşaat ve onarım işi olarak kabulü gerekir. Ayrıca, Vergi Usul Kanununun 271 inci maddesinde yer alan "İnşa edilen binalarda ve gemilerde, imal edilen makine ve tesisatta, bunların inşa ve imal giderleri, satın alma bedeli yerine geçer." hükmü ile de gemi yapımı, inşaat işi olarak kabul edilmiştir.
Diğer taraftan, 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanununun "Tanımlar" başlıklı 2 nci maddesinde;
"...
b) Yat: Yat tipinde inşa edilmiş, gezi ve spor amacıyla yararlanılan, taşıyacakları yatçı sayısı otuzaltıyı geçmeyen, yük ve yolcu gemisi niteliğinde olmayan, turizm şirketi envanterlerinde kayıtlı ve tonilato belgelerinde "Ticari Yat" olarak belirtilen deniz araçlarını
...
ifade eder." hükmü yer almaktadır.
Öte yandan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasında; kamu idare ve kuruluşları, iktisadi kamu kuruluşları, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin, söz konusu maddelerde bentler halinde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin kurumlar vergilerine mahsuben kesinti yapmalarının zorunlu olduğu, aynı fıkranın (a) bendinde, Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hak ediş ödemeleri üzerinden vergi kesintisi yapılacağı hüküm altına alınmıştır. Vergi kesintisi oranı 2009/14594 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile %3 olarak belirlenmiştir. Ancak, 04.02.2021 tarihli ve 31385 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 3491 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının Eki Kararın 3 üncü maddesi ile 2009/14594 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında değişiklik yapılarak vergi kesintisi oranı, yayım tarihini izleyen ayın başından itibaren yapılan ödemelere uygulanmak üzere, %5 olarak belirlenmişti.
Bununla birlikte, anılan Kanunun 15 inci maddesinin dördüncü fıkrasındaki yetkiye istinaden 29/3/2025 tarihli ve 9707 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı eki Karar ile vergi kesinti oranları; demiryolu hattı, tramvay, füniküler, monoray, metro ve şehir içi raylı ulaşım sistemleri inşaat ve onarım işleri dolayısıyla bu işleri yapanlara ödenen istihkak bedelleri için %1, gemi inşaat ve onarım işleri dolayısıyla bu işleri yapanlara ödenen istihkak bedelleri için %1, diğer işler dolayısıyla bu işleri yapanlara ödenen istihkak bedelleri için %5 olarak belirlenmiş olup, bu düzenleme yayım tarihini izleyen ayın başından itibaren yapılan ödemelere uygulanmak üzere 30/3/2025 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, yat yapımı işinin, birden fazla takvim yılına sirayet etmesi ve işin taahhüde bağlı olarak yapılması halinde, yıllara sari inşaat ve onarma işi kapsamında değerlendirilerek 1/4/2025 tarihinden itibaren yapılan hakediş ödemeleri üzerinden (avans olarak ödenenler dahil) Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesine istinaden %1 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.
Bilgilerinize sunulur.
Saygılarımızla…