ÖZELGE BİLGİLENDİRME
TARİH	21.05.2025
SAYI	2025/99
KONU	Amortismana Tabi Tutulan Sürücü Kursu Eğitim Araçlarının Satışında Enflasyon Düzeltme Farklarının Durumu Hk.
ÖZELGE TARİHİ	02.07.2024
ÖZELGE SAYISI	E-61504625-105-37733

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kütahya Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğü’ nün ‘’ Amortismana tabi tutulan sürücü kursu eğitim araçlarının satışında enflasyon düzeltme farklarının durumu ‘’ hakkındaki özelgesi aşağıdaki gibidir.

 

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden; Şirketinizin özel sürücü kursu olarak faaliyet gösterdiği, 2023 yılı enflasyon düzeltmesi yapılan faaliyetinizde kullanılan amortismana tabi iktisadi kıymetlerden, bilançonuzun "254-Taşıtlar" hesabında yer alan sürücü kursu eğitim araçlarının, 2024 yılında enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan değerden daha düşük değere satışının gerçekleştiği, aradaki satış zarar farkının ticari kâr matrahından mı indirileceği, yoksa kanunen kabul edilmeyen gider olarak mı dikkate alınacağı hususunda Defterdarlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmaktadır.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun;

- 328 inci maddesinde, "Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin satılması halinde alınan bedel ile bunların envanter defterinde kayıtlı değerleri arasındaki fark kâr ve zarar hesabına geçirilir. İşletme hesabı esasında defter tutan mükelleflerle serbest meslek kazanç defteri tutan mükellefler bu farkı defterlerinde hasılat veya gider kaydederler.

Amortisman ayrılmış olanların değeri ayrılmış amortismanlar düşüldükten sonra kalan meblağdır.

...",

- Mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasında, "Malî tablolarda yer alan parasal olmayan kıymetler aşağıdaki hükümlere göre enflasyon düzeltmesine tâbi tutulur.

1. Kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde %100'den ve içinde bulunulan hesap döneminde % 10'dan fazla olması halinde malî tablolarını enflasyon düzeltmesine tâbi tutarlar. Enflasyon düzeltmesi uygulaması, her iki şartın birlikte gerçekleşmemesi halinde sona erer.

Kapsama giren mükellefler, geçici vergi dönemlerinin sonu itibarıyla malî tabloları düzenlemek ve enflasyon düzeltmesi yapmak zorundadırlar. Geçici vergi dönemlerinde yukarıda belirtilen oranların tespitinde, son üç hesap dönemi yerine üçer aylık dönemlerin son ayı dahil önceki otuz altı ay ve içinde bulunulan hesap dönemi yerine son on iki ay dikkate alınır. Bir hesap dönemi içindeki geçici vergi dönemlerinin herhangi birinde düzeltme yapılması halinde takip eden geçici vergi dönemlerinde ve içinde bulunulan hesap dönemi sonunda da düzeltme yapılır.

...,

2. Bu maddenin uygulanmasında

a) Parasal olmayan kıymetler; parasal kıymetler dışındaki kıymetleri,

b)Parasal kıymetler; Türk Lirasının değerindeki değişmeler karşısında nominal değerleri aynı kaldığı halde satın alma güçleri fiyat hareketlerine göre ters yönde değişen kıymetleri (Yabancı paralar da parasal kıymet olarak dikkate alınır.),

...

ifade eder...

5.  ...  

Enflasyon düzeltmesine tâbi tutulan değerlerin elden çıkarılması halinde, bunlara ilişkin enflasyon düzeltme farkları maliyet addolunur.",

- Geçici 33 üncü maddesinde, "...

31/12/2023 tarihli mali tablolar, enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutulur. Yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilir. Bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmaz, geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul edilmez.

...

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir."

hükümleri yer almaktadır.

Ayrıca, 2023 hesap dönemi sonuna ve düzeltme şartlarının gerçekleşmesine/varlığına bağlı olarak (geçici vergi dönemleri dâhil) izleyen hesap dönemlerine ilişkin olarak enflasyon düzeltmesine tabi tutulacak mali tablolar ile yapılacak düzeltme işlemlerinin usul ve esasları 555 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenmiş, 165 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Sirkülerinde de konu ile ilgili ilave düzenlemeler/açıklamalar yapılmıştır. 560 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile de enflasyon düzeltmesi şartlarının gerçekleştiği 2024 takvim yılının ilk geçici vergi döneminde, kapsam dâhilindeki mükellefler tarafından (aynı Kanunun mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasının (9) uncu bendi kapsamındaki mükellefler hariç) enflasyon düzeltmesi yapılmaması uygun görülmüştür.

Bu kapsamda, 555 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin; "Enflasyon düzeltilmesine tabi tutulmuş bilançoda yer alan parasal olmayan kalemlerin daha sonra elden çıkarılması" başlıklı 53 üncü maddesinde,"(1) 213 sayılı Kanunun mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasının (1) numaralı bendi hükmü uyarınca, enflasyon düzeltmesine tâbi tutulan parasal olmayan kıymetlerin elden çıkarılması halinde, bunlara ilişkin enflasyon düzeltme farkları maliyet olarak dikkate alınacaktır.

Ancak, düzeltme işlemine tabi tutulmuş olan 2023 hesap dönemi sonuna ait bilançoda yer alan parasal olmayan kıymetlerden amortismana tabi olmayan kıymetlerin, düzeltilmiş değerlerinin altında bir bedelle satılması halinde, düzeltme sonrası değerle, düzeltme öncesi değer arasındaki farka isabet eden zarar, gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınmayacaktır.

..."  açıklamalarına yer verilmiştir.

Bu açıklama uyarınca, amortismana tabi olmayan kıymetlerin, düzeltilmiş değerlerinin altında bir bedelle satılması halinde, düzeltme sonrası değerle, düzeltme öncesi değer arasındaki farka isabet eden zararın, gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınması mümkün olmayıp, amortismana tabi kıymetlerin, düzeltilmiş değerlerinin altında bir bedelle satılması halinde oluşan zararın ise kurum kazancının tespitinde dikkate alınması mümkündür.

Buna göre, Şirketiniz tarafından enflasyon düzeltmesine tabi tutulan amortismana konu araçlarınızın satışında, enflasyon düzeltmesi sonrası tutarın maliyet bedeli olarak dikkate alınması ve 213 sayılı Kanunun 328 inci maddesinde belirtilen şekilde hesaplanan satış zararının tamamının kurum kazancınızın tespitinde dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

 

Bilgilerinize sunulur.       

Saygılarımızla…